Maraton to konkurencja biegowa, często nazywana też królewskim dystansem. Zawsze ma taką samą długość. Najczęściej rozgrywany jest na dużych imprezach sportowych, jakimi są np. igrzyska olimpijskie czy lekkoatletyczne mistrzostwa świata. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, ile kilometrów ma maraton i skąd wzięła się jego nazwa.
Ile kilometrów ma maraton?
Maraton to dyscyplina lekkoatletyczna, którą rozgrywa się zawsze na dystansie dokładnie 42 kilometrów i 195 metrów. Biegi, które odbywają się na krótszych odcinkach nie są maratonem. Konkurencję należy ukończyć w maksymalnie 6 do 7 godzin.
Dlaczego bieg na 42 km nazywamy maratonem?
Nazwa dyscypliny pochodzi od nazwy miejscowości Maraton w Grecji, gdzie w 490 r. p.n.e. mieszkańcy tego kraju wygrali bitwę z Persami. W celu przekazania dobrych wieści Ateńczykom jeden z żołnierzy miał pokonać dystans ok. 40 kilometrów. Mężczyzna przebył go biegiem, a po dotarciu na miejsce wycieńczony padł.
Inspiracja tą historią skłoniła francuskiego filologa Michela Bréala w 1896 roku do postulowania włączenia takiego dystansu biegowego do programu igrzysk olimpijskich.
Maraton – dystanse dla amatorów?
Choć maraton to bieg na 42 km, tak samo określane są często również różne uliczne imprezy biegowe, które skierowane są do amatorów i pasjonatów biegów na krótszych dystansach. Odbywają się zwykle w wariancie 5 km, 10 km oraz tzw. półmaratony, czyli dystans 21,1 km i prawidłowe maratony.
Wieloznaczność terminu „maraton”
Słowo „maraton” ma wiele znaczeń i jest używane w różnych kontekstach poza znanym biegiem na dystansie 42,195 km. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
| Znaczenie | Opis | Przykład |
|---|---|---|
| Miasto Maraton | Historyczne miasto w starożytnej Grecji, miejsce bitwy pod Maratonem w 490 r. p.n.e. | Bitwa pod Maratonem była kluczowym wydarzeniem w historii Grecji. |
| Bieg maratoński | Tradycyjny bieg na dystansie 42,195 km, upamiętniający posłańca z bitwy pod Maratonem. | Coroczny maraton w Berlinie przyciąga tysiące biegaczy. |
| Maraton filmowy | Długie, nieprzerwane pokazy filmów lub seriali, często emitowane podczas wydarzeń kulturalnych. | W weekend odbył się maraton filmowy z klasykami kina. |
| Maraton w kolarstwie górskim (XC Marathon) | Dyscyplina kolarska polegająca na jeździe na długich, wymagających trasach w terenie górskim. | Maraton XC to wyzwanie dla wytrzymałości i techniki jazdy. |
| Metaforyczne użycie | Określenie długotrwałego, wyczerpującego działania lub procesu. | Przygotowania do projektu trwały prawdziwy maraton. |
| Inne | W kulturze popularnej, np. nazwy albumów muzycznych, wydarzeń poetyckich itp. | Album zespołu nosi tytuł „Maraton”. |
Historia i geneza maratonu
Idea biegu maratońskiego wywodzi się z legendy związanej z bitwą pod Maratonem, która miała miejsce w 490 roku p.n.e. Podczas tej bitwy Ateńczycy pokonali armię perską. Według przekazu historycznego, posłaniec o imieniu Filippides przebiegł około 40 kilometrów z pola bitwy pod Maratonem do Aten, aby przekazać wieść o zwycięstwie. Po dostarczeniu informacji miał zemdleć i umrzeć z wyczerpania.
Ta historia stała się inspiracją do stworzenia biegu maratońskiego podczas pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich w Atenach w 1896 roku. Trasa biegu miała nawiązywać do drogi przebytej przez Filippidesa, choć dystans wówczas był nieco inny niż dzisiejszy.
Dopiero na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1908 roku ustalono oficjalny dystans maratonu: 42,195 km. Wynikało to z konieczności tak poprowadzenia trasy, aby bieg zakończył się przed Pałacem Buckingham, co nadało dystansowi jego stałą długość obowiązującą do dziś.
Ile kilometrów ma maraton i skąd pochodzi ten dystans?
Oficjalna długość maratonu wynosi 42,195 km (czyli 42 km i 195 metrów). Jest to dystans ustalony podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 1908 roku. Początkowo długość trasy maratońskiej nie była stała i różniła się w zależności od organizatora.
Podczas Igrzysk w Londynie trasa została poprowadzona od stadionu White City aż do Pałacu Buckingham i z powrotem. Aby bieg kończył się dokładnie przed pałacem, trasa została wydłużona do 42,195 km. Ta długość została następnie oficjalnie przyjęta przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) jako standard maratonu.
Od tego czasu wszystkie oficjalne biegi maratońskie na całym świecie odbywają się na dystansie 42,195 km.
Maraton – dystanse i warianty dla amatorów
Choć tradycyjny maraton ma długość 42,195 km, w praktyce istnieje wiele różnych wariantów dystansowych, które pozwalają na udział osobom o różnym poziomie zaawansowania. Do najpopularniejszych należą:
- Półmaraton – dystans 21,0975 km, czyli dokładnie połowa maratonu. Jest to bardzo popularna forma biegu, często wybierana przez początkujących.
- Maraton górski – bieg na dystansie maratońskim, ale odbywający się na trudnych, górskich trasach z dużymi przewyższeniami.
- Maraton sztafetowy – dystans maratonu jest dzielony między kilku uczestników, co umożliwia wspólny udział i podział wysiłku.
- Maraton na bieżni mechanicznej – bieg na standardowym dystansie, ale realizowany na bieżni w pomieszczeniu.
Wiele miast organizuje maratony uliczne, które przyciągają zarówno zawodowców, jak i amatorów. Warto pamiętać, że przygotowanie do każdego z tych biegów wymaga odpowiedniego treningu i przygotowania fizycznego.
Przygotowanie do maratonu – sprzęt i wskazówki dla amatorów
Udział w maratonie wymaga odpowiedniego przygotowania zarówno fizycznego, jak i logistycznego. Poniżej znajdziesz podstawowe elementy, które pomogą w przygotowaniu do biegu:
- Obuwie biegowe – specjalistyczne buty do biegania, dopasowane do typu stopy i stylu biegu, które zapewniają amortyzację i komfort na długim dystansie.
- Odzież sportowa – lekka, oddychająca i dopasowana do warunków atmosferycznych; warto stosować warstwową odzież na chłodniejsze dni.
- Plan treningowy – systematyczne przygotowanie obejmujące biegi o różnej intensywności, trening wytrzymałościowy oraz regenerację.
- Odżywianie i nawodnienie – odpowiednia dieta przed i podczas biegu, w tym spożycie węglowodanów, elektrolitów i płynów dla utrzymania energii i uniknięcia odwodnienia.
- Regeneracja – sen, rozciąganie i masaże pomagają uniknąć kontuzji i poprawić wydolność.
- Sprzęt dodatkowy – zegarek sportowy z GPS, pas na bidon, czapka, okulary przeciwsłoneczne, plastry na otarcia.
Przygotowanie do maratonu to proces, który wymaga czasu i zaangażowania. Dla początkujących warto rozważyć udział w półmaratonie lub innych krótszych biegach, aby stopniowo zwiększać dystans i poprawiać kondycję.
Najważniejsze maratony na świecie
Na całym świecie odbywa się wiele prestiżowych maratonów, które przyciągają zawodowców i amatorów. Oto lista najważniejszych z nich:
- Maraton Bostoński (Boston Marathon) – najstarszy coroczny maraton świata, organizowany od 1897 roku w USA.
- Maraton Londyński (London Marathon) – znany z malowniczej trasy przebiegającej przez centrum Londynu i tłumów kibiców.
- Maraton Berliński (Berlin Marathon) – słynący z płaskiej trasy, na której ustanawiane są rekordy świata.
- Maraton Nowojorski (New York City Marathon) – największy maraton na świecie pod względem liczby uczestników, przebiegający przez pięć dzielnic miasta.
- Maraton Tokijski (Tokyo Marathon) – jeden z sześciu maratonów należących do prestiżowego cyklu World Marathon Majors.
Udział w tych imprezach jest marzeniem wielu biegaczy i stanowi doskonałą okazję do sprawdzenia swoich możliwości na światowej arenie.
