Wybór odpowiednich butów do biegania może stanowić wyzwanie, zwłaszcza w przypadku zakupów online. Buty są najważniejszym elementem stroju biegacza i muszą być dobrane do panujących warunków. Przeczytaj nasz artykuł i poznaj cenne wskazówki, które podpowiedzą Ci jakie buty do biegania wybrać.
Po jakiej nawierzchni będziesz biegać?
Większość butów do biegania przeznaczona jest na konkretne rodzaje nawierzchni. Różnią się one znacząco budową, więc musisz mieć ten aspekt na uwadze podczas wyboru obuwia biegowego.
Pierwsza kategoria to buty do biegania, które są skonstruowane z myślą o twardych nawierzchniach, takich jak beton czy asfalt. Charakteryzują się one wysoką elastycznością i bardzo dobrą lub doskonałą amortyzacją. Buty te mają lekkie i oddychające cholewki wykonane z tkanin technicznych, które odprowadzają pot od ciała i zapewniają świetną wentylację.
Przykłady modeli obuwia sportowego do wykorzystania na twardych nawierzchniach to:
- Asics Gel Nimbus,
- Dynafit Alpine,
- Hoka Clifton,
- Dynafit Ultra 100,
- Brooks Adrenaline GTS,
- Brooks Glycerin,
- New Balance 860,
- Mizuno Rider,
- New Balance Fresh Foam 1080,
- Asics Gel Kayano,
- Saucony Triumph.
Drugi typ to buty do biegania trailowego – świetne na wymagające, górskie szlaki oraz leśne ścieżki. Ich główną zaletą jest agresywna, dobrze zabezpieczona podeszwa zewnętrzna, która zapewnia przyczepność niezależnie od warunków. Do tego dochodzą systemy wspomagające bieganie po skalistym i trudnym terenie, a także chroniące biegaczy na błotnistych i grząskich nawierzchniach.
Dodatkowo cholewki tych modeli są wykonane z bardziej trwałych materiałów. Często składają się one z twardych elementów, dzięki czemu nie ma ryzyka zranienia sobie stóp czy palców podczas uderzenia o wystające korzenie czy kamienie.
Buty trailowe nadają się również do wycieczek pieszych w góry, jak i do nordic walking. Przykładami modeli trailowych są:
- New Balance HIERO,
- Brooks Catamount,
- Brooks Cascadia,
- New Balance MORE TRAIL,
- Hoka Speedgoat,
- Mizuno Daich,
- Asics Trabuco Max,
- Asics Fujitrabuco.
Do trzeciej kategorii należą modele uniwersalne. Co je cechuje? Są połączeniem wyżej wymienionych typów. Będą dość wygodne na twardych nawierzchniach, ale równie dobrze poradzą sobie w leśnym czy górskim terenie. Są delikatniejsze i nie chronią stopy tak bardzo jak buty trailowe. Jeśli jednak są to jedyne buty w szafie biegacza na leśne i asfaltowe tereny, to zdecydowanie są najlepszym rozwiązaniem. Ich wadą jest niewielka dostępność na rynku. Przykłady modeli uniwersalnych to:
- Hoka Challenger ATR,
- Asics GT-2000 Trail.
Jak często trenujesz i na jakich dystansach?
Najważniejszą rzeczą w doborze butów i bieganiu jest oczywiście dopasowanie. Chodzi o to, aby znaleźć buty, które dobrze pasują do Ciebie i odpowiadają Twojemu stylowi biegania. Początkujący biegacze zazwyczaj skupią się na swojej wadze i technice biegu. W takim przypadku polecane są modele, które są bardzo dobrze amortyzowane, a także stabilne. W połączeniu z klasycznym dropem na poziomie 8-12 mm (różnica wysokości między piętą a śródstopiem) dają one największe bezpieczeństwo i najlepszą ochronę przed potencjalnymi urazami czy przeciążeniami związanymi z nadużyciami.
Ponadto, jeśli zamierzasz biegać na długich dystansach, zalecamy wybrać szersze buty i uwzględnić to w swoim rozmiarze buta. Podczas ekstremalnych ćwiczeń stopy mogą znacznie zwiększyć swoją objętość.
Do jakiego typu biegania będą służyć?
Kolejne kryterium doboru odpowiedniego obuwia stanowi jego przeznaczenie. Z tego względu dzielimy je na:
- buty startowe – modele bardzo lekkie i dynamiczne do użytku na profesjonalnych zawodach biegowych, które przybliżą cię do poprawy swoich rekordów (np. Saucony Fastwitch, New Balance 1500),
- buty treningowe – modele, które sprawdzą się w codziennym treningu, posiadają świetną amortyzację, ale nie zapewniają niezwykłej dynamiki (np. New Balance Fresh Foam 1080, Mizuno Rider, Asics Nimbus, Brooks Ghost),
- buty treningowo-startowe – to modele lżejsze od treningowych, ale oferujące najlepszą amortyzację w odpowiedniej proporcji do dynamik – sprawdzą się na szybkich treningach, ale też w trakcie startów (np. New Balance Tempo, Asics Novablast).
Jaka jest Twoja waga?
Waga jest kluczowym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy zakupie butów do biegania. Biegacze poniżej 75 kg nie potrzebują tak dużej amortyzacji jak osoby cięższe. Ważne jest, aby zdecydować się na buty z odpowiednią amortyzacją dla swojej wagi.
Warto pamiętać, że im większe jest Twoje doświadczenie biegowe, tym mniejszej amortyzacji w celu uniknięcia kontuzji potrzebujesz.
Jaki masz rodzaj stopy?
Biomechaniczne dopasowanie jest krytycznym czynnikiem dla butów do biegania. Powtarzające się, ze względu na tysiące kroków obciążenia kolana mogą powodować urazy i kontuzje. Dlatego bardzo ważna jest wiedza o typie stopy.
Istnieją trzy różne rodzaje stopy:
- neutralna – w przypadku której staw skokowy jest stabilny, nie wykazuje odchyleń,
- supinująca – gdzie staw skokowy odchyla się na zewnątrz podczas przeciążenia,
- pronująca – tutaj staw skokowy odchyla się do wewnątrz.
Podczas gdy supinacja jest mniej powszechna i nie stosuje się dla niej wsparcia, producenci tworzą specjalne systemy stabilizacji kroku dla stopy pronującej. Zmniejszają one skutki długotrwałych przeciążeń. Sygnał, który powinien zaalarmować Cię o potrzebie wsparcia stopy mogą stanowić bóle kolan lub bioder.
Badanie stóp można wykonać w wielu sklepach stacjonarnych podczas procesu doboru obuwia. Możliwe jest także wstępne sprawdzenie tego w domu, dzięki nagraniu telefonem z poziomu podłogi kroku biegowego. Należy ocenić, czy występują znaczące odchylenia.
Dobierz właściwy rozmiar butów do długości i szerokości stopy
Zdecydowanie buty do biegania powinny być większe od rozmiaru Twojej stopy. Jak bardzo? Minimum to 0,5 cm więcej niż wynosi długość stopy. Jednak w przypadku pokonywania długich dystansów na urozmaiconym terenie warto dobrać rozmiar większy o co najmniej 1 cm. Zabezpieczy to szczególnie paznokcie przed uszkodzeniami, które są nieprzyjemne i nieestetyczne.
Ważne jest, aby sprawdzić tabelę rozmiarów każdej marki, której buty rozważasz. Są w nich podane rozmiary obuwia i przeliczniki z EUR i U, do których musisz dodać pożądany zapas.
Biegacz potrzebuje butów o innym rozmiarze niż te, które nosi na co dzień. Z tego powodu dany rozmiar butów lifestylowych może nie pasować na tego samego człowieka, gdy ten będzie biegał.
Znajdź model odpowiadający Twoim wymaganiom
Powyższe czynniki techniczne sprawią, że bieganie będzie dla Ciebie bardziej komfortowe, dzięki idealnemu dopasowaniu butów. Warto jednak dobrać obuwie również pod względem estetycznym, aby dobrze się w nim czuć.
Nowoczesne technologie w butach do biegania
Współczesne buty do biegania korzystają z zaawansowanych rozwiązań technologicznych, które znacząco wpływają na komfort, wydajność i bezpieczeństwo podczas treningów. Warto poznać najważniejsze innowacje, które oferują producenci butów biegowych.
Karbonowe płytki (carbon plates)
To cienkie, sztywne elementy umieszczane w podeszwie środkowej buta, które zwiększają efektywność odbicia i dynamikę biegu. Płytki karbonowe zmniejszają stratę energii podczas wybicia i pomagają utrzymać szybsze tempo, co doceniają szczególnie zaawansowani biegacze i zawodowcy. Modele takie jak Nike Vaporfly czy Alphafly zdobyły popularność dzięki zastosowaniu tej technologii.
Różne typy amortyzacji
Producentom udało się opracować wiele rodzajów pianek i systemów amortyzujących uderzenia stopy o podłoże. Wśród nich warto wyróżnić:
- Pianki EVA – lekkie i elastyczne, stosowane w większości butów treningowych.
- Pianki z technologią Boost lub React – bardziej sprężyste i trwałe, oferują lepszą zwrotność energii.
- Systemy żelowe lub powietrzne – dodatkowa amortyzacja na pięcie lub śródstopiu, zwiększają komfort biegu.
Systemy stabilizacji i kontroli pronacji
Nowoczesne buty często wyposażone są w elementy stabilizujące śródstopie, które zapobiegają nadmiernej pronacji (czyli nadmiernemu rotowaniu stopy do środka) lub supinacji. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko kontuzji i poprawia biomechanika biegu.
Podsumowując: wybierając buty, warto zwrócić uwagę na technologie, które odpowiadają Twoim potrzebom treningowym i biomechanicznym, zwłaszcza jeśli zależy Ci na poprawie wyników lub uniknięciu urazów.
Trwałość i wymiana butów do biegania
Buty do biegania, nawet te najwyższej jakości, nie są wieczne. Z czasem ich właściwości amortyzacyjne oraz stabilizujące ulegają zużyciu, co może prowadzić do dyskomfortu, a nawet kontuzji. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, kiedy warto wymienić obuwie biegowe.
Jak długo wytrzymują buty do biegania?
- Przebieg: większość butów zachowuje optymalną amortyzację na dystansie około 500-1000 km. Po tym czasie pianka podeszwy może się spłaszczyć i stracić elastyczność.
- Zależy od rodzaju treningów: intensywne biegi interwałowe czy biegi po twardych nawierzchniach szybciej zużywają podeszwę.
- Waga biegacza: cięższe osoby szybciej ścierają amortyzację butów.
- Warunki atmosferyczne i nawierzchnia: bieganie po błocie, kamieniach czy mokrej nawierzchni może przyspieszyć zużycie.
Objawy zużycia butów
- Ból lub dyskomfort podczas biegu, zwłaszcza w kolanach, biodrach lub stopach.
- Widoczne spłaszczenie podeszwy lub nierównomierne jej ścieranie.
- Utrata stabilizacji i amortyzacji, odczuwalna jako twardsze uderzenia o podłoże.
Wskazówka: warto prowadzić dziennik przebiegniętych kilometrów na danej parze butów lub korzystać z aplikacji monitorujących zużycie obuwia.
Typy stóp i ich wpływ na wybór butów do biegania
Znajomość własnego typu stopy jest kluczowa dla doboru odpowiednich butów biegowych, które zapewnią komfort, stabilność i zmniejszą ryzyko kontuzji. Stopa biegacza może mieć tendencję do pronacji, supinacji lub być neutralna.
| Typ stopy | Charakterystyka | Rodzaj butów zalecany |
|---|---|---|
| Neutralna | Stopa uderza równomiernie na środkową część stopy, bez nadmiernych odchyłów. | Buty neutralne z umiarkowaną amortyzacją i elastyczną podeszwą. |
| Pronacja | Stopa nadmiernie rotuje do wewnątrz podczas kroku, co może prowadzić do przeciążeń. | Buty stabilizujące lub kontroli ruchu z usztywnionym środkiem podeszwy, które ograniczają nadmierną pronację. |
| Supinacja (niedostateczna pronacja) | Stopa rotuje na zewnątrz, co zwiększa obciążenie zewnętrznej krawędzi stopy. | Buty z większą amortyzacją i elastyczną podeszwą, które absorbują wstrząsy i wspierają naturalną biomechanikę. |
Jak sprawdzić typ stopy? Możesz wykonać prosty test mokrej stopy – zwilżyć stopę i postawić ją na kartce papieru. Kształt odbicia pomoże określić, czy masz stopę neutralną, pronującą czy supinującą. Warto także skonsultować się ze specjalistą w sklepie biegowym lub fizjoterapeutą.
Jak dobrać właściwy rozmiar butów do biegania?
Dobór odpowiedniego rozmiaru butów do biegania jest kluczowy dla komfortu i zapobiegania urazom. Źle dobrane buty mogą powodować otarcia, odciski czy problemy z paznokciami.
Praktyczne wskazówki dotyczące pomiaru stopy:
- Pomiar długości: zmierz stopę pod koniec dnia, gdy jest lekko opuchnięta. Stań bosą stopą na kartce papieru i obrysuj ją dokładnie.
- Szerokość stopy: zmierz najszerszy punkt stopy – nie każdy producent oferuje różne szerokości, ale warto zwrócić na to uwagę.
- Miejsce na palce: między najdłuższym palcem a końcem buta powinno pozostać około 0,5–1 cm luzu, aby zapobiec uderzaniu palcami podczas biegu.
- Przymierzanie butów: zawsze warto przymierzyć buty w sklepie z biegowym asortymentem oraz sprawdzić, jak czujesz się podczas krótkiego przebieżenia.
Uwaga na różnice między producentami
Rozmiary butów mogą się różnić w zależności od marki. Dlatego nawet jeśli nosisz rozmiar 42 w jednej firmie, w innej może być konieczne dobranie pół numeru większego lub mniejszego. Zawsze testuj buty przed zakupem lub zamawiaj z możliwością zwrotu.
Dobór butów do nawierzchni biegowej
Nawierzchnia, po której biegasz, wpływa na wybór odpowiednich butów. Różne podłoża wymagają innych cech konstrukcyjnych obuwia, aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort.
| Nawierzchnia | Charakterystyka | Cechy butów zalecane |
|---|---|---|
| Asfalt i twarde nawierzchnie miejskie | Stabilne, twarde podłoże o wysokiej ścieralności. | Buty z dobrą amortyzacją, trwałą podeszwą oraz dobrą przyczepnością na gładkich powierzchniach. |
| Trail / ścieżki leśne | Nierówne, często miękkie podłoże z kamieniami, korzeniami i błotem. | Buty z agresywnym bieżnikiem, wodoodporne lub szybkoschnące, ze wzmocnioną ochroną palców i stabilizacją kostki. |
| Bieżnia lekkoatletyczna | Miękka, elastyczna nawierzchnia o specjalnej strukturze. | Buty lekkie, elastyczne, często o mniejszej amortyzacji, przeznaczone do szybkich treningów. |
| Góry i teren skalisty | Kamieniste, nierówne, często strome trasy z dużą ilością podbiegów i zbiegów. | Buty trailowe z wysoką przyczepnością, stabilizacją kostki, twardą podeszwą i ochroną przed urazami. |
Wskazówka: jeśli biegasz na różnych nawierzchniach, warto rozważyć posiadanie dwóch par butów – dedykowanych do asfaltu i do trailu.
Dobór butów w zależności od typu biegania i wagi biegacza
Rodzaj aktywności biegowej oraz waga biegacza mają duży wpływ na wybór odpowiedniego obuwia. Odpowiednio dobrane buty pozwalają zwiększyć komfort, poprawić wydajność i zminimalizować ryzyko kontuzji.
Typ biegania
- Treningi rekreacyjne: buty z dobrą amortyzacją i wygodą, które wytrzymają dłuższe dystanse i częstsze użycie.
- Biegi startowe (startówki): bardzo lekkie, minimalistyczne buty z niską amortyzacją, przeznaczone do krótkich, szybkich dystansów.
- Biegi długodystansowe i ultra: buty z solidną amortyzacją i stabilizacją, które chronią stawy podczas długotrwałego obciążenia.
- Biegi terenowe (trail): buty z mocnym bieżnikiem, ochroną palców i stabilizacją kostki.
Wpływ wagi biegacza
| Waga biegacza | Rekomendacje dotyczące butów | Konsekwencje niewłaściwego wyboru |
|---|---|---|
| Lekka (< 65 kg) | Buty lekkie, elastyczne z umiarkowaną amortyzacją. | Ciężkie, nadmiernie amortyzowane buty mogą ograniczać dynamikę i powodować szybkie zmęczenie. |
| Średnia (65-85 kg) | Buty z dobrą amortyzacją i stabilizacją, dostosowane do rodzaju stopy. | Zbyt lekkie buty mogą nie zapewnić odpowiedniej ochrony i amortyzacji, prowadząc do urazów. |
| Ciężka (> 85 kg) | Buty z wysoką amortyzacją, trwałymi materiałami i wsparciem stabilizującym. | Buty z małą amortyzacją mogą szybko się zużyć i powodować przeciążenia stawów. |
Podsumowanie: dobierając buty, uwzględnij zarówno cel treningu, jak i swoją wagę, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i efektywność biegu.
